De kracht van positieve gedragsverwachtingen in het onderwijs

En hoe je hier mee start

Veilige leeromgeving

Het creëren van een fijne en veilige leeromgeving is misschien wel de belangrijkste taak die je hebt als school. Dit is immers de basis, o.a. voor leerlingen of studenten om tot leren te komen maar ook voor docenten om hun werk met plezier en vertrouwen te kunnen doen.

Een krachtige manier om dit te bereiken, is het werken met positieve gedragsverwachtingen. Een aanpak die voorkomt uit het bredere concept PBS: positive behavior support.

Wat zijn positieve gedragsverwachtingen?

Positieve gedragsverwachtingen zijn duidelijk geformuleerde richtlijnen die beschrijven welke gedrag gewenst is in verschillende situaties op school. In plaats van te focussen op wat leerlingen niet mogen, benadrukken ze wat we wel van hen verwachten.

Bijvoorbeeld:

  • We lopen rustig door de gangen
  • We steken onze vinger op als we iets willen vragen
  • We luisteren naar elkaar en laten elkaar uitpraten

Waarom werken positieve gedragsverwachtingen zo goed?

Of iets goed werkt, is natuurlijk altijd afhankelijk van de manier waarop het uitgevoerd wordt. Maar positieve gedragsverwachtingen hebben bepaalde elementen in zich die sterk bijdragen aan dat fijne en veilige schoolklimaat:

 

  1. Duidelijkheid: leerlingen (en docenten!) weten precies wat er van hen verwacht wordt
  2. Consistentie: alle docenten hanteren dezelfde verwachtingen, wat zorgt voor eenduidigheid
  3. Proactief: door gewenst gedrag te benoemen, voorkom je veel ongewenst gedrag (niet alle, daar kom ik zo op terug)
  4. Focus op het positieve: ze benadrukken wat goed gaat, in plaats van wat fout gaat. Het uitgangspunt is positief in plaats van negatief.
  5. Gezamenlijke verantwoordelijkheid: docenten kunnen leerlingen (en elkaar) aanspreken op concrete gedragingen en hier samen verantwoordelijkheid voor dragen

 

Wanneer je dit als school of als team sterk neerzet, ontstaat er een veiligere leer- en werkomgeving. Dit komt niet alleen de leerlingen ten goede, maar ook aan het werkplezier en de effectiviteit van docenten.

Een veelvoorkomende misvatting

Een vrij hardnekkige misvatting is dat werken met positieve gedragsverwachtingen betekent dat er alleen maar complimenten gegeven worden en dat er geen regels zijn. Niets is minder waar hoor.

Het is juist cruciaal om naast de positieve verwachtingen ook duidelijk te zijn over wat ongewenst gedrag is en welke consequenties daaraan verbonden zijn. De kracht zit in de balans: het benadrukken van het gewenste en positieve, zonder het negeren van het ongewenste gedrag.

Implementatie vanuit een doordachte aanpak

Het invoeren van werken met positieve gedragsverwachtingen is niet iets wat je als school of team even snel doet. Het vereist een zorgvuldige en doordachte aanpak. Enkele belangrijke stappen zijn:

  • Het creëren van draagvlak binnen het team
  • Het gezamenlijk formuleren van de gedragsverwachtingen
  • Het communiceren (o.a. visueel maken) van de verwachtingen in de school
  • Het consequent bekrachtigen van gewenst gedrag
  • Het regelmatig evalueren en bijstellen van de aanpak.

 

Door de tijd te nemen voor een gedegen plan en implementatie, vergroot je de kans op succes en daarmee een blijvende positieve verandering in de school.

Ben je net als ik overtuigd van de kracht van positieve gedragsverwachtingen en wil je hiermee aan de slag op jouw school of opleiding? Het is belangrijk om dit proces goed en doordacht aan te pakken. Neem de tijd om het team mee te krijgen en om een solide basis te leggen.

 

Wil je hier ondersteuning bij? Neem gerust contact me op. Ik kijk graag met je mee hoe we vanuit een positieve grondhouding en een gezamenlijk gedragen visie kunnen werken naar een (nog) veiligere en positievere omgeving waarin zowel leerlingen als docenten zich fijn voelen.

 

Neem hier contact me op.

 

Ps. Het is juist fijn wanneer we vanuit rust een mooi doordacht plan kunnen maken, dus stuur me niet pas in juni een berichtje. 😉

verder lezen?

Lees verder

De kracht van positieve gedragsverwachtingen in het onderwijs

Het creëren van een fijne en veilige leeromgeving is misschien wel de belangrijkste...

Start het nieuwe schooljaar succesvol met duidelijke verwachtingen

De eerste weken van het nieuwe schooljaar zijn misschien wel de belangrijkste weken....

Wat doe je als onderwijsmanager als een docent onvoldoende functioneert?

Je loopt door de gang van je school. Vanaf een afstand kun je...

Zet me op de wachtlijst